മാര്‍ക്സിസത്തിന്റെ ചൂരും ചുണയും നെഞ്ചിലേന്തുന്ന ‘കറകളയാത്ത കമ്യൂണിസ്റ്റുകള്‍’ കൊഴിഞ്ഞുതീരുകയാണ്. ഇപ്പോഴിതാ ബാലാനന്ദനും. എല്ലാത്തിനോടും സമരസപ്പെട്ട്, സമദൂരസിദ്ധാന്തങ്ങള്‍ക്ക് കീഴ്പ്പെട്ട്, അധികാരവും സമ്പത്തും ഉന്നം‌വച്ച് നീങ്ങുന്ന പുതിയ കമ്യൂണിസ്റ്റ് ശൈലിയുടെ വക്താവായിരുന്നില്ല സഖാവ് ബാലാനന്ദന്‍. ഉറവ വറ്റാത്ത നിഷ്കളങ്ക സ്നേഹവും പോരാട്ടവഴികളിലൂടെ സംഭരിച്ച ശക്തിയുമാണ് ഈ ശക്തികുളങ്ങരകാരനെ കേരളീയര്‍ക്ക് പ്രിയങ്കരനാക്കിയത്.
കൊല്ലം ജില്ലയിലെ ഒരു പാവപ്പെട്ട കുടുംബത്തിലാണ് ബാലാനന്ദന്റെ ജനനം. ജീവിത പ്രാരാബ്ധങ്ങള്‍ കാരണം പഠിപ്പ് ബാല്യത്തിലേ നിര്‍ത്തി. ചെറിയ ചെറിയ ജോലികളില്‍ ഏര്‍പ്പെട്ട് കുടുംബത്തിന് താങ്ങും തണലുമായി. പിന്നീട് ജോലി തേടി നാടുവിട്ട് ഊട്ടിയിലെത്തി. കുറേക്കാലം അവിടെ ജോലി ചെയ്തതിന് ശേഷം ബാലാനന്ദന്‍ നാട്ടിലെത്തി.
ഏലൂരിലപ്പോള്‍ ഒരു അലൂമിനിയം കമ്പനിയുടെ പ്രാരംഭപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ അവസാനഘട്ടത്തിലായിരുന്നു. അവിടെ ദിവസക്കൂലിക്ക് തൊഴിലാളിയായി ചേര്‍ന്നു. നിര്‍മാണം പൂര്‍ത്തിയാക്കി അലൂമിനിയം കമ്പനിയുടെ പ്രവര്‍ത്തനമാരംഭിച്ചപ്പോള്‍ ബാലാനന്ദനൊരു സ്ഥിരജോലി കിട്ടി. ഹെല്‍പറായിട്ടായിരുന്നു നിയമനം. അവിടെ വച്ചാണ് ബാലാനന്ദന്‍ തൊഴിലാളി പ്രവര്‍ത്തനമാരംഭിച്ചത്‌. അവിടെയൊരു തൊഴിലാളി സംഘടന ആരംഭിക്കാന്‍ ബാലാനന്ദന്‍ മുന്‍‌കൈയെടുത്തു. തിരുവിതാംകൂറില്‍ രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യപ്പെട്ട ആറാമത്തെ യൂണിയനായിരുന്നു ഈ സംഘടന.
ഇതിനിടെ എല്ലുമുറിയെ പണിയെടുക്കുന്നവര്‍ക്ക് ന്യായമായ കൂലി വേണം എന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ട് തൊഴിലാളികള്‍ നടത്തിയ സമരത്തിന് നേതൃത്വം കൊടുത്തതിന് ബാലാനന്ദനെയും മറ്റ് ചിലരെയും കമ്പനിയില്‍ നിന്ന് പുറത്താക്കി. എന്നാല്‍ കമ്പനിയുടമയായ കാമറോ സായിപ്പിന് പിരിച്ചുവിട്ടവരെ തിരിച്ചെടുക്കേണ്ടി വന്നു. എന്നാല്‍ പുന്നപ്ര - വയലാര്‍ സമരത്തെ തടുര്‍ന്ന്‌ വീണ്ടും ബാലാനന്ദന്‍ കമ്പനിയില്‍ നിന്ന് പുറത്തായി.
PRO
കമ്പനിയില്‍ നിന്ന് പുറത്തായതോടെ ബാലാനന്ദന്‍ മുഴുവന്‍ സമയ പാര്‍ട്ടി പ്രവര്‍ത്തകനായി. ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍ തിരുവിതാംകൂര്‍ രാഷ്ട്രീയം ചൂടുപിടിക്കുകയായിരുന്നു. തൊഴില്‍ - കൂലി പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്കു പുറമെ രാഷ്ട്രീയ പ്രശ്നങ്ങളും യൂണിയന്‍ യോഗങ്ങളില്‍ ചര്‍ച്ച ചെയ്യാന്‍ തുടങ്ങി. അക്കാലത്താണ് ആലുവയില്‍ നിന്നുള്ള പ്രതിനിധിയായി ബാലാനന്ദന്‍ അഖില തിരുവിതാംകൂര്‍ ട്രേഡ് യൂണിയന്‍ കോഗ്രസിന്റെ വര്‍ക്കിംഗ് കമ്മിറ്റിയില്‍ അംഗമാവുന്നത്.
എടിടിയുസി പിന്നീട് എഐടിയുസിയുടെ ഭാഗമായപ്പോള്‍ ബാലാനന്ദനെ ജില്ലാ സെക്രട്ടറിയായി തെരഞ്ഞെടുത്തു. ജില്ലാ സെക്രട്ടറിയായിരിക്കുമ്പോള്‍ 1957 -ലായിരുന്നു വിവാഹം. ബന്ധുവായ കേശവന്‍വൈദ്യന്റെ മകളായ ഭാര്യ സരോജിനിയാണ് ബാലാനന്ദന്റെ ഭാര്യയായത്. മികച്ചൊരു തൊഴിലാളി സംഘാടകനായ ബാലാനന്ദന്‍ ആധുനിക വ്യവസായങ്ങളുമായും പരമ്പരാഗത വ്യവസായങ്ങളുമായും ബന്ധപ്പെട്ട ട്രേഡ് യൂണിയന്‍ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് മുഴുവന്‍ സമയവും വിനിയോഗിക്കുകയായിരുന്നു.
സിപിഐ (എം) രൂപീകരണത്തെ തുടര്‍ന്ന് ചേര്‍ന്ന ആദ്യ സമ്മേളനത്തില്‍ ബാലാനന്ദന്‍ സംസ്ഥാന കമ്മിറ്റിയംഗമായി. 1978 -ലാണ് ബാലാനന്ദന്‍ പൊളിറ്റ് ബ്യൂറോ അംഗമാവുന്നത്. രണ്ടുവട്ടം നിയമസഭാംഗമായിരുന്നിട്ടുണ്ട്. ലോക്സഭയിലേക്കും രാജ്യസഭയിലേക്കും തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഈ പ്രതിഭ സിഐടിയുവിന്റെ അഖിലേന്ത്യാ പ്രസിഡന്റായും സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്.