ധര്‍മ്മ സംരക്ഷണത്തിന്റെയും വിജയത്തിന്റെയും സന്ദേശമാണ് നവരാത്രിയുടെ കഥകള്‍ നല്കുന്നത്. മഹിഷാസുരന്‍, ശുഭനിശുംഭന്മാര്, മുണ്ഡാസുരന്‍, ചണ്ഡാസുരന്, ധൂമ്രലോചനന്, രക്തബീജന്‍ എന്നീ അസുരന്മാരെ നിഗ്രഹ കഥകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടാണ് നവരാത്രി ആഘോഷം നടത്തുന്നത്. അജ്ഞാനമെന്ന ഇരുട്ടില്‍ നിന്നും അകറ്റി അറിവിന്റെ പ്രകാശം നല്‍കുന്നു എന്നതാണ് നവരാത്രി ആഘോഷത്തിന്റെ സന്ദേശം.
കേരളത്തിലെ നവരാത്രിയാഘോഷത്തില്‍ പ്രാധാന്യമുള്ളത് അഷ്ടമി, നവമി, ദശമി എന്നീ ദിവസങ്ങള്‍ക്കാണ്. ഈ ദിവസങ്ങള്‍ ദുര്‍ഗ്ഗാഷ്ടമി, മഹാനവമി, വിജയദശമി എന്നീ പേരുകളിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. അഷ്ടമിക്ക് ദുര്‍ഗ്ഗയെയും നവമിക്ക് മഹാലക്ഷ്മിയെയും ദശമിക്ക് മഹാസരസ്വതിയെയുമാണ് പൂജിക്കുന്നത്. ഇത്തവണ ഈ ദിവസങ്ങള്‍ ഒക്ടോബര് 10,11,12 തീയതികളിലാണ്.
രാവണനെ കൊല്ലുന്നതിനുള്ള ശക്തി സംഭരിക്കുന്നതിനായി ശ്രീരാമന്‍ ഒമ്പത് നവരാത്രി ദിനങ്ങളില്‍ ദേവിയുടെ ഒമ്പത് ഭാവങ്ങളെയും പൂജിക്കുകയും തുടര്‍ന്ന് പത്താം ദിവസം പൂര്‍ണ്ണ ശക്തിമാനായി രാവണനെ ജയിക്കാനുള്ള ശക്തി നേടിയെടുത്തുയെന്നുമാണ് വിശ്വാസം. ഈ ഓര്‍മയുടെ ഭാഗമായി വടക്കെ ഇന്ത്യയില്‍ രാവണ പ്രതിമ അഗ്‌നിക്കിരയാക്കുന്ന ചടങ്ങ് നടത്താറുണ്ട്. പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ച് നവരാത്രി ആഘോഷത്തിന് വ്യത്യസ്ത ഭാവതലങ്ങളാണുള്ളത്. കേരളത്തില്‍ പൂജവെയ്പ്പ് വിദ്യാരംഭം എന്നിവയാണ് പ്രധാനം. തമിഴ്നാട്ടില്‍ ഇത് കൊലുവെയ്പ്പും കര്‍ണാടകയില്‍ ദസറയുമാണ്. ഉത്തരഭാരതത്തില്‍ രാമലീലയും ബംഗാളില്‍ ദുര്‍ഗ്ഗാപൂജയും അസമില്‍ കുമാരീ പൂജയുമായി ആഘോഷിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ രാജ്യമാകെ പല രീതിയിലാണ് നവരാത്രി ആഘോഷിക്കുന്നത്
കര്‍മ്മ മാര്‍ഗത്തില്‍ ദേവീപ്രീതി നേടുന്നതിനായാണ് മഹാനവമി നാളില്‍ ആയുധങ്ങള്‍ ദേവിയ്ക്കു മുന്നില്‍ പൂജയ്ക്കു വയ്ക്കുന്നത്. രാജ്യത്തെ മറ്റിടങ്ങളില്‍ ദേവീസങ്കല്‍പ്പത്തെ ശക്തിയായി ആരാധിക്കുമ്പോള്‍ കേരളത്തില്‍ സരസ്വതീഭാവത്തിനാണ് പ്രാധാന്യം. ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ഇന്നത്തെ പ്രത്യേക പൂജകള്‍ക്ക് ശേഷം, വിജയദശമിദിനമായ നാളെ പൂജയ്ക്കായി വച്ച പുസ്തകങ്ങളും മറ്റും എടുക്കുന്നതോടെ നവരാത്രി ഉത്സവത്തിന് സമാപനമാകും.
ദുര്‍ഗാഷ്ടമി ദിനം മഹിഷാസുര നിഗ്രഹത്തിനായി ദുര്‍ഗയായി അവതരിച്ച ദിവസമാണ്. പ്രധാനമായും കൊല്‍ക്കത്തയിലാണ് ഈ ദിവസം ആഘോഷങ്ങള്‍ കൂടുതലായി നടക്കുന്നത്. ഈ നാളിലെ പ്രാര്‍ഥനകള്‍ ഭയങ്ങളും ദുഖങ്ങളും ആപത്തും അകറ്റുമെന്നാണ് വിശ്വാസം.മഹാനവമി ദിവസം മഹാലക്ഷി സങ്കല്‍പ്പത്തിലാണ് ആരാധിക്കുന്നത്. അന്നത്തെ ഭഗവതി പൂജ ഐശ്വര്യവും ദുഖമോചനവും പ്രദാനം ചെയ്യുമെന്നാണ് വിശ്വാസം.വിജയദശമി ദിനം വിദ്യയ്ക്കും ഐശ്വര്യത്തിനും സര്‍വ വിജയത്തിനുമായി പ്രത്യേക പ്രാര്‍ഥനകള്‍ നടക്കുന്നു. കേരളത്തില്‍ കുട്ടികളുടെ വിദ്യാരംഭം നടത്തുന്നതും ഇന്നേ ദിവസമാണ്.