പ്രവ്ദ എന്ന വാക്കിനര്ത്ഥം സത്യം എന്നാണ്. 1912 മുതല് 1991 വരെ സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റേയും കേന്ദ്ര കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്ട്ടിയുടേയും മുഖപത്രമായിരുന്നു അവിടത്തെ പ്രധാന ദിനപ്പത്രമായ പ്രവ്ദ.
ലിയോ ട്രോട്സ്കിയാണ് റഷ്യയിലെ തൊഴിലാളികള്ക്ക് വേണ്ടി സാമൂഹ്യ ജനാധിപത്യ പത്രമായ പ്രവ്ദ സ്ഥാപിച്ചത്. എന്നാലിത് റഷ്യയില് ആയിരുന്നില്ല പ്രവര്ത്തിച്ചിരുന്നത്. സാര് ഭരണ കാലത്തെ സെന്സര്ഷിപ്പ് പേടിച്ച് ഓസ്ട്രിയയിലെ വിയന്നയില് നിന്നായിരുന്നു പത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നത്. അത് പിന്നീട് കുറുക്കുവഴികളിലൂടെ റഷ്യയില് എത്തിക്കുകയായിരുന്നു ചെയ്തിരുന്നത്.
1908 ഒക്ടോബര് മൂന്നിനാണ് പ്രവ് ദ ആദ്യം അച്ചടിച്ചത്. ആ നിലയ്ക്ക് അടുത്ത കൊല്ലം പ്രവ് ദയുടെ ശതാബ്ദിയാണ്. എന്നാല് 1912 ഏപ്രില് 22 നാണ് സെന്റ് പീറ്റേഴ്സ് ബര്ഗില് ബോള്ഷെവിക്കുകള് പ്രവ് ദയുടെ പ്രസിദ്ധീകരണം തുടങ്ങി.
സര്ക്കാരിന്റെ സെന്സര്ഷിപ്പ് ഉണ്ടായിരുന്നു. ലോക മഹായുദ്ധം തുടങ്ങിയപ്പോള് 1914 ജൂലൈയില് പത്രം അടച്ചിട്ടു.
ബോള്ഷെവിക്കുകളുടെ നേതാവായിരുന്നു ലെനിന് എങ്കിലും അദ്ദേഹം യൂറോപ്പില് ഒളിവിലായിരുന്നതിനാല് തുടക്കത്തില് പ്രവ് ദയുടെ നിയന്ത്രണം അദ്ദേഹത്തിനായിരുന്നില്ല. വിയാച്ചസ്ലാവ് മൊളോട്ടോവ് ആയിരുന്നു എഡിറ്ററുടെ ചുമതല നിര്വഹിച്ചിരുന്നത്.
1917 ലെ ഫെബ്രുവരി വിപ്ളവത്തിലൂടെ സാര് നിക്കളാസ് രണ്ടാമനെ സ്ഥാനഭ്രഷ്ടനാക്കിയതോടെ പ്രവ് ദ വീണ്ടും പ്രസിദ്ധീകരണം തുടങ്ങി. കമനേവ്, മാറ്റ്വെയി, മുറാനെവ്, സ്റ്റാലിന് എന്നിവര് സൈബീരിയയിലെ ഒളിവില് നിന്ന് റഷ്യയില് തിരിച്ചെത്തുകയും മൊളോട്ടോവിനെയും മറ്റും പുറത്താക്കുകയും ചെയ്തു.
കമനേവിന്റെയും സ്റ്റാലിന്റെയും സ്വാധീനം കൊണ്ട് പ്രവ് ദ പ്രോവിന്ഷ്യല് സര്ക്കാരിന് അനുകൂലമായി നിലകൊണ്ടു.
1917 ല് പ്രവ് ദ യ്ക്ക് ഒരു ലക്ഷം കോപ്പി പ്രചാരമുണ്ടായിരുന്നു. 1918 മാര്ച്ച് മൂന്നിന് പ്രവ് ദയുടെ പ്രസിദ്ധീകരണം മോസ്കോവിലേക്ക് മാറ്റ്. പിന്നീട് 1991 വരെ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്ട്ടിയുടെ മുഖപത്രമായി പ്രവ് ദ നിലകൊണ്ടു. 1989 വരെ പ്രവ് ദയുടെ കോപ്പികള് വാങ്ങണമെന്ന് സര്ക്കാര് കമ്പനികള്ക്കും പട്ടാളത്തിനും മറ്റ് സംഘടനകള്ക്കും കര്ശന നിര്ദ്ദേശം ഉണ്ടായിരുന്നു.
1924 ല് ലെനിന് മരിച്ചപ്പോള് നിക്കോളായ് ബുഖാരിനായിരുന്നു പ്രവ് ദയുടെ ചുമതല. 1953 ല് സ്റ്റാലിന് മരിച്ചപ്പോള് നികിത ക്രുഷ്ചേവും ദിമിത്രി ഷെപ്ലോവും പ്രധാന ചുമതലക്കാരായി.
1991 ഓഗസ്റ്റ് 22 ന് പ്രവ് ദ പൂട്ടി. റഷ്യന് പ്രസിഡന്റ് ബോറിസ് യെല്സിന് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്ട്ടി ഓഫീസുകള് അടയ്ക്കുകയും പ്രവ് ദയുടെ ഓഫീസ് മുദ്രവയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. അപ്പോള് അതിലെ പത്രപ്രവര്ത്തകര് ഈ നടപടിക്കെതിരെ ഒന്നും ശബ്ദിച്ചില്ല. പകരം അവര് ഇതേ പേരില് മറ്റൊരു പത്രം രജിസ്റ്റര് ചെയ്ത് പ്രവര്ത്തനം തുടങ്ങി.
അല്പ്പ ദിവസം കഴിഞ്ഞപ്പോള് ഗെന്നഡി സെല്സ് നിയോവ് ഗ്രീക്ക് ബിസിനസുകരുടെ കുടുംബമായ യാനിക്കോസസിന് പ്രവ് ദ വിറ്റു. ഇതോടെ അതിലെ പത്രപ്രവര്ത്തകര് മുഴുവന് ജോലി വിട്ടുതുടങ്ങി. അവര് പിന്നീട് 1999 ജനുവരിയില് പ്രവ് ദ ഓണ്ലൈന് ആരംഭിച്ചു.
വാഡിം ഗോര്ഷെനിന്, വിക്ടര് ലിന്നിക്ക് എന്നിവരായിരുന്നു ഈ നീക്കം നടത്തിയത്. റഷ്യയില് നിന്നുള്ള ആദ്യത്തെ ഓണ്ലൈന് വര്ത്തമാന പത്രമായ പ്രവ് ദ ഇന്ന് ഇംഗ്ളീഷ്, ഇറ്റാലിയന്, പോര്ച്ചുഗീസ് ഭാഷകളിലും ലഭ്യമാണ്.