ശബരിമല അയ്യപ്പനെ കുറിച്ച് നിരവധി ഐതീഹ്യങ്ങള് ഉണ്ട്. പരമശിവനു വിഷ്ണുമായയില് പിറന്ന കുട്ടിയാണ് അയ്യപ്പന് എന്നാണ് ഒരു ഐതിഹ്യം. മറ്റൊരൈതിഹ്യം പന്തളരാജാവിന്റെ മകന് എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന മണികണ്ഠനെപ്പറ്റിയാണ്. അതേസമയം പന്തളത്തു ജീവിച്ചിരുന്ന പന്തളരാജാവിന്റെ ദാസനായിരുന്ന ഒരു യോദ്ധാവിനേയും അയ്യപ്പനായി ചിത്രീകരിച്ച് കാണിക്കുന്നുണ്ട്.